Het is een lange en voor veel mensen herkenbare inventaris: grasmachine, partytent, reiskoffer, boormachine, haagschaar, schuifladder, kruiwagen, schuurmachine, stelling, hogedrukreiniger, steekwagen, … Een Vlaming heeft gemiddeld voor 5000 euro spullen in huis die hij minder dan een keer per maand gebruikt.
Elk van die producten moet worden geproduceerd, aangekocht, opgeslagen, onderhouden en, op het einde van hun levensduur, afgedankt of gerecycleerd.
“Het is niet alleen economische onzin,” zegt initiatiefnemer Lieven D’hont van de Green Deal Huren en Delen. “Het klopt ecologisch ook niet.”
“Voor producten die we minder dan één keer per maand gebruiken – ongeveer tachtig procent van wat een gemiddeld Vlaams gezin in huis heeft – is huren of delen een voor de hand liggende en slimme oplossing. We zien die markten ook overal opkomen. Maar Vlaanderen loopt achter.”
Aan Lieven D’hont zal het niet liggen. Na studies Economie en Bedrijfsmanagement en een loopbaan bij onder meer Katoennatie en als productiedirecteur en commercieel directeur in het familiebedrijf van vloermatten Verimpex trekt hij met de VZW WijDelen nu al bijna tien jaar aan de kar van de huur- en deeleconomie.
Sinds 2014 exploiteert en vertegenwoordigt WijDelen in België het Nederlandse platform Peerby, dat lenen en huren van spullen tussen particulieren organiseert, ondertussen met 38.000 deelnemers. In Gent is Lieven D’hont de drijvende kracht achter nu al drie depots van Op Wielekes, een platform om kinderfietsen te lenen.
In de voorbije drie jaar kwam daar de opstart van de Green Deal Huren en Delen bij, einde april bekroond met de officiële lancering.
“Met de Green Deal Huren en Delen richten we ons op professionele spelers in de huur- en deelmarkt: verhuurbedrijven, productiebedrijven, retailers, dienstverleners, burgerinitiatieven, en kennisinstellingen. Samen met hen willen we de huur- en deelmarkt verenigen, vergroten en verduurzamen,” zegt Lieven D’hont.
“Het is het eerste project waarbij we de Vlaamse overheid voluit mee aan boord hebben als partner.”
“Einde 2019 klopten we bij het departement Omgeving en Vlaanderen Circulair aan met de vaststelling dat deelgebruik in Vlaanderen, in vergelijking met andere regio’s, heel klein was en ook niet toenam. Zij deden ons al de eerste suggesties aan de hand met modellen over hoe je complexe problemen aanpakt.”
“De volgende stap was dat we, op zoek naar geld, een subsidiedossier opstartten bij Vlaio, het Agentschap voor Innoveren en Ondernemen. Zo’n subsidiedossier is best uitdagend; het verplicht je na te denken over de economische logica van je project. Met Vlaanderen Circulair zit dit project waar het moet zitten: tussen de departementen Economie en Omgeving.”
“De Green Deal Huren en Delen wordt in eerste instantie een project van drie jaar, met meetbare doelen. Het eerste doel, zestig deelnemers bij de start, hebben we al gehaald. Tegen de tweede cyclus willen we dat verdubbelen naar honderd deelnemers. Dat is haalbaar, want ik denk dat we vóór de zomer al aan tachtig zullen zitten.”
“Per jaar willen we ook minstens twaalf experimenten in de deel- en huurmarkt met potentieel tot opschaling.”
“Een van de sporen waarop we gaan werken, is het wetgevende en fiscale kader. Waarom is er 21 procent BTW op huur, bijvoorbeeld, terwijl voor reparatie maar 6 procent geldt?”
“Net zoals bij Peerby en Op Wielekes gaan we voor een aanpak waarin we vooral snel leren. Het zijn drukke tijden geweest en het zal druk blijven. Ik besteed nu drie dagen per week aan de Green Deal, een dag per week aan Op Wielekes, en een restdag aan al de rest.”
De VZW WijDelen huurde al een tijd lang palletplaatsen in de kelder van De Punt. “Op zoek naar een kantoor van waaruit we de Green Deal konden aansturen, vonden we een ideale oplossing in – hoe anders – een deelkantoor bij De Punt. De andere bewoner, de ontwikkelaar en promotor van deelmunten Muntuit, heeft vijf medewerkers, wij drie plus een stagiair. In het deelkantoor zijn er zes bureauplaatsen en binnenkort komen er twee bij. Omdat niet iedereen er altijd is, werkt dat perfect.”
Ook De Punt zelf is een van de eerste ondertekenaars.
Bedrijfsadviseur Pieter Werrebrouck van De Punt sloot zich enthousiast aan: “Met de onthaalmedewerkers als sleutelfiguren delen we al heel wat materiaal en machines onder de bewoners van het bedrijvencentrum. Met het netwerk en de expertise van de Green Deal willen we dat nog uitbreiden.”
“De Green Deal past ook helemaal in onze missie om sociale en circulaire innovatie te helpen groeien, als het kan met sociale werkgelegenheid als bonus. Met de ondertekening, en met de VZW WijDelen als bewoner, hopen we ook andere bewoners aan het denken en experimenteren te zetten over huren en delen.”
